ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΕΣ

ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ (20.10.2023)

Γεράσιμος Σαπουντζόγλου (*)

ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΕΣ

Με αφορμή την απόλυτα αναιμική παρουσία του Σύριζα – ΠΣ στις αυτοδιοικητικές εκλογές (δημοτικές και περιφερειακές) γράφτηκαν και ακούστηκαν διάφορα: Από το ότι φταίει δήθεν ο Στέφανος Κασσελάκης, μέχρι το ότι φταίνε τα ΜΜΕ που δεν πρόβαλαν τους υποψήφιους που είχαν τη φανερή ή βουβή υποστήριξη του κόμματος.

Πουθενά όμως δεν αναφέρθηκε ότι αυτή η αναντίστοιχη απουσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης από το αυτοδιοικητικό γίγνεσθαι ήταν διαχρονικά αποτέλεσμα μιας πολιτικής επιλογής του Σύριζα – ΠΣ.

Πρόκειται για μια επιλογή περιχαράκωσης και διαφύλαξης της επικυριαρχίας ενός σκληρού πυρήνα του κόμματος που παραδοσιακά ήταν αντίθετος με κάθε λογική διεύρυνσης, προβάλλοντας το επιχείρημα της ιδεολογικής καθαρότητας.

Είναι σε αυτή τη λογική που οι πρακτικές της εξισορρόπησης των τάσεων και της διαλλακτικής στρογγυλοποίησης των αντιθέσεων οδήγησαν στην ισχνότατη μέχρι σήμερα παρουσία του κόμματος στις διάφορες κοινωνικές συλλογικότητες, όπως είναι η τοπική αυτοδιοίκηση, το συνδικαλιστικό κίνημα, το φοιτητικό κίνημα, τα επιμελητήρια κ.ά. Αυτή η ασσυμετρία και αναντιστοιχία ανάμεσα στην  πολιτική επιρροή του κόμματος και στο συλλογικό - κοινωνικό αποτύπωμά του αποκαλύπτει την  πενιχρότητα της παρουσίας του σε όλα τα πιο πάνω πεδία. Η όποια αποτύπωση στον πολιτικό χάρτη είναι απογοητευτική.

Επειδή, λοιπόν, ήρθε ο καιρός να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις για την παρουσία του Σύριζα – ΠΣ στις κοινωνικές συλλογικότητες, προτείνεται η συγκρότηση ολοκληρωμένων δομών στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών κενών που καταγράφονται εδώ και χρόνια στα πεδία αυτά. Πρόκειται για μια διαδικασία που απαιτεί στρατηγικό σχέδιο, χρόνο και επίμονη προσπάθεια για να αποδώσει πολιτικά και κομματικά. Κυρίως όμως μπορεί να αποτελέσει και καταλύτη για την ανάσχεση του τρομακτικού φαινομένου της εκλογικής αποχής σε όλα τα επίπεδα (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό, ευρωκοινοβουλευτικό). Μπορεί η σύγχρονη πολιτική επικοινωνία να έχει πάρει άλλες διαστάσεις και περιεχόμενο, όμως το να αφουγκράζεται την κοινωνία και τις ανάγκες της ένας πολιτικός φορέας – κόμμα, αυτό μπορεί να γίνεται πιο αποτελεσματικά μέσα από την παρουσία του στις διάφορες κοινωνικές συλλογικότητες (τοπική αυτοδιοίκηση, συνδικαλιστικό κίνημα, φοιτητικό κίνημα, τα επιμελητήρια κ.ά.).

Σε αυτή την προσπάθεια συνηγορεί η συγκρότηση στο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ενός Ινστιτούτου Επιμόρφωσης Στελεχών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της Αυτοδιοίκησης και των Συνδικαλιστικών Κινημάτων μέσω του οποίου θα παρέχεται βραχυχρόνια κατάρτιση  σε στελέχη και φίλους σε δύο 3μηνους κύκλους (δια ζώσης ή διαδικτυακά) σε θέματα που τους αφορούν και εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους.

Το Ινστιτούτο αυτό θα πρέπει να είναι αυτόνομο, λόγω του ιδιαίτερου σκοπού του, να ελέγχεται από την Πολιτική Γραμματεία του κόμματος, και να απολαμβάνει της κρατικής χρηματοδότησης, όπως ο νόμος προβλέπει, από το κονδύλι του Κρατικού Προϋπολογισμού για «Ερευνητικούς και Επιμορφωτικούς Σκοπούς» των πολιτικών κομμάτων.

Ως παράδειγμα ενός τέτοιου εγχειρήματος για τα παλαιά και εν δυνάμει στελέχη της Αυτοδιοίκησης του κόμματος ένα Πρόγραμμα Σπουδών (curriculum) για τους δύο κύκλους επιμόρφωσης θα μπορούσε να καλύψει τα ακόλουθα αντικείμενα: Διοίκηση αυτοδιοικητικών μονάδων α΄ και β΄΄ βαθμού (τοπικού & περιφερειακού). Τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης [Κατάρτιση και συγκρότηση Δημοτικού και Περιφερειακού Προϋπολογισμού - Έλεγχος και Απολογισμός Οικονομικής Διαχείρισης - Αξιοποίηση χρηματικών πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Διαρθρωτικά Ταμεία, ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανασυγκρότησης κ. ά)]. Βραχυπρόθεσμος και Πολυετής Αναπτυξιακός Σχεδιασμός (Επιχειρησιακά Σχέδια – Ωρίμανση Έργων – Παρακολούθηση Έργων). Κοινωνικός και Υγειονομικός Σχεδιασμός. Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός. Απολογισμός Αυτοδιοικητικού Έργου. Πολιτική Επικοινωνία.

Αντίστοιχα Προγράμματα Σπουδών (curricula) μπορούν να γίνουν και για τους δύο κύκλους επιμόρφωσης των παλαιών και εν δυνάμει στελεχών του συνδικαλιστικού κινήματος.

Ελπίζω ότι στο μέλλον θα πάψουμε πια να αναρωτιόμαστε  γιατί ο Σύριζα - ΠΣ έχασε και στις αυτοδιοικητικές εκλογές.

(*) Οικονομολόγος – Καθηγητής Πανεπιστημίου

Τα «φωτεινά» αγόρια και ο ΣΥΡΙΖΑ

Σε δημόσια τοποθέτησή μου, λίγο πριν από την εκλογή νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, είχα επισημάνει μεταξύ των λόγων της μη υποστήριξής μου στην υποψηφιότητα Κασσελάκη και το γεγονός πως ο συγκεκριμένος υποψήφιος αγνοούσε το καταστατικό του κόμματος του οποίου διεκδικούσε την προεδρία και διακρινόταν από έλλειμμα όχι μόνο της απαραίτητης γνώσης των καθηκόντων του, αλλά και από απουσία αίσθησης κινδύνου σχετικά με τον ρόλο που ήθελε να αναλάβει στο πλαίσιο της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας.

Δυστυχώς, λίγες βδομάδες μετά την ανάληψη της προεδρίας, οι φόβοι και οι ανησυχίες μου φαίνεται να επιβεβαιώνονται από σειρά θέσεων, δηλώσεων, αλλά και αδιανόητων πρακτικών (όπως λ.χ. ο τρόπος εισόδου του σε χώρο ΑμεΑ της Καλλιθέας).

Επανέρχομαι, για να εστιάσω στον τρόπο με τον οποίο ο νέος πρόεδρος αντιπαρέρχεται τη μεγάλη κατάκτηση του πρόσφατου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ σε ό,τι αφορά την ισόρροπη συμμετοχή των φύλων όχι μόνο στα όργανα, όπως προβλέπει το καταστατικό (προς το οποίο δυστυχώς δεν έχει προσαρμοστεί ώς σήμερα ο κανονισμός λειτουργίας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος), αλλά σε όλες στις δημόσιες εκφράσεις του, την ιστορική απόφαση, με δυο λόγια, η οποία έφερε το κόμμα μας στην πρωτοπορία των κομμάτων της Ευρώπης στα θέματα εσωκομματικής έμφυλης δημοκρατίας.

Ετσι, διαμόρφωσε προεδρείο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας αποτελούμενο από άνδρες (διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι κ.λπ.), περιορίζοντας τη γυναικεία παρουσία στον άχρωμο ρόλο της γραμματέα της.

Παράλληλα, ο νέος πρόεδρος, ο οποίος στη διάρκεια τόσο της προεκλογικής του εκστρατείας όσο και κατά τις μετέπειτα δηλώσεις του δεν έκανε αναφορά στο κύμα των γυναικοκτονιών ειδικότερα και της έμφυλης βίας ευρύτερα που πλήττει την Ελλάδα, επανέρχεται με δημόσια τοποθέτηση στο ευαίσθητο ζήτημα της παρένθετης μητρότητας, αγνοώντας προφανώς τον διεθνή σχετικό διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη και στον οποίο συμμετέχει σημαντικό τμήμα του φεμινιστικού/γυναικείου κινήματος της χώρας μας, φέρνοντας τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που δρουν σε αυτό σε δυσχερή θέση.

Προχωράει μάλιστα στην απαράδεκτη, βαθιά σεξιστική δήλωση περί του επιθυμητού φύλου του παιδιού που θα προέλθει από την αξιοποίηση (αφού ως γνωστόν διαθέτει την οικονομική δυνατότητα) της παρένθετης μητρότητας από τον ίδιο και τον σύντροφό του. Ο Στέφανος Κασσελάκης επιδιώκει να αποκτήσει (αγοράσει;) δύο αγόρια, όχι δύο παιδιά, μέσω παρένθετης μητρότητας.

Οντας ξεκομμένος από την κοινωνική και έμφυλη πραγματικότητα το κοινοποιεί, μη έχοντας συναίσθηση του τι πραγματικά κάνει ή τι μηνύματα στέλνει για την ευκολία με την οποία εύποροι/ες αστοί/ές μπορούν να χρησιμοποιούν την αναπαραγωγική δυνατότητα των θηλυκών σωμάτων ως εμπόρευμα, ζήτημα εκτός από έμφυλο και βαθιά ταξικό, όπως επιβεβαίωσε και η πρόσφατη ιστορία των Χανίων. Κι οπωσδήποτε αντιπαρέρχομαι αστειότητες περί έμμηνης ρύσης και άλλων σεξιστικών ισχυρισμών, που δείχνουν την πλήρη άγνοιά του για το περιεχόμενο της κοινωνικής πλέον και όχι βιολογικής μητρότητας που επιτελείται από το γονεϊκό ζεύγος, όποιο κι αν είναι αυτό.

Ολα τα παραπάνω, μας γεμίζουν θλίψη και απογοήτευση και το χειρότερο επιβεβαιώνουν αυτό που από το 2002 οι σπουδαίες φεμινίστριες Griffin και Braidotti είχαν επισημάνει: το έμφυλο και όχι μόνο σύστημα (και, στην περίπτωσή μας, τα πολλαπλά εσωτερικά και εξωτερικά συστήματα που έφεραν στην ηγεσία του κόμματος τον Στέφανο Κασσελάκη) αξιοποιεί τα «φωτεινά αγόρια», εκείνα τα ταλαντούχα gay αγόρια αστικής ή μεγαλοαστικής προέλευσης, για την κατάληψη θέσεων εξουσίας παντός τύπου (στην πολιτική, στις εκδόσεις, στον ακαδημαϊκό χώρο), τις οποίες κατείχαν ή διεκδικούσαν γυναίκες, ως μέθοδο της εκ νέου προώθησης της αρρενωπότητας και της γκέι ανδρικής ταυτότητας, με παράλληλη αποπομπή/αορατότητα των γυναικών, καθιστώντας αυτές τις θέσεις λιγότερο επικίνδυνες και απειλητικές για την κυρίαρχη έμφυλη -πολιτική εν προκειμένω- τάξη πραγμάτων.

Αρέσει Ή όχι, ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ένα τέτοιο «φωτεινό αγόρι» που, έστω και ακούσια, έστω κι αν δεν το υποπτεύεται, ανταποκρίθηκε στη συγκεκριμένη προσδοκία, εμποδίζοντας τη μοναδική -μικρή ή μεγάλη- πιθανότητα να γίνει μια γυναίκα πρωθυπουργός στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια και συνεχίζει, όπως δείχνουν οι πρόσφατες επιλογές του. Το τραγικό είναι πως στο γεγονός συνέπραξαν και γυναίκες που αυτοπροσδιορίζονται ως «φεμινίστριες» και κάποιες από αυτές αναδείχθηκαν σε θέσεις εξουσίας και με τη «φεμινιστική» τους ιδιότητα.

Μαρία Γκασούκα, Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αιγαίου